Kijk- en Luistermuseum
– Francis ter Horst
Wat hebben we toch leuke kleine musea in Nederland. En tegelijk besef ik mij hoe belangrijk het voor mij, met mijn beperkte zicht, is dat er in een museum een gids is die leuk en boeiend weet te vertellen. Die het geen probleem vindt om mij dingen te laten voelen en via het voelen me extra uitleg te geven zodat ik het hele verhaal kan volgen. En bij zo een museum was ik afgelopen week.
Een middagje kijk en luister museum, zin om mee te gaan? Die app kwam van een vriendin. Vooral het luister gedeelte sprak mij zeer aan. Over het kijk gedeelte had ik mijn vraagtekens. Het bleek te gaan om een museum waar de geschiedenis van draaiorgels werd uitgelegd. De ontwikkeling van mechanische muziek instrumenten.
In het gezellige centrum van Bennekom ligt dit museum waar ik nog nooit van had gehoord. Bij binnenkomst werd er gelijk gevraagd of Claire, mijn blindengeleidehond, soms een bakje water wilde. Wat een ontzettend warm welkom. We werden naar de grote zaal gebracht waar de gids net was begonnen met haar verhaal. Gedurende het komende uur kregen we in deze zaal uitleg over de ontwikkeling en konden we de verschillen ook goed horen. In eerste instantie dacht ik tja, dan zit ik hier op een stoel te luisteren. Ik weet niets van mechaniek en hoe dat in muziek instrumenten werkt. Dit ga ik niet begrijpen op deze manier. Want ik kan me echt geen beeld vormen wat ze bedoelt. Gelukkig was ik samen met Elvera die een professional is in beeldbeschrijvingen geven. Maar tegelijk is dat ook lastig. De beeldbeschrijving volgen terwijl de gids vrolijk en enthousiast doorverteld. Oh en dan gaat er ook nog een muziekdoos afspelen zodat we dat konden ervaren.
Maar hoe fijn is het dan als een gids na een paar minuten al door heeft dat ze in de groep iemand heeft voor wie het volgen van alleen een verhaal niet te doen is. Of ik wilde komen voelen? Heel graag!
En dus moest Claire wakker worden van haar dutje en mij even naar voren brengen. De dame pakte mijn hand en leidde mijn vingers langs alle onderdelen in de muziekdoos. Bij alles een uitleg welk onderdeel dat dan was in haar verhaal van daar voor. Zo duidelijk? Voor mij in ieder geval wel.
n het vervolg van haar verhaal ben ik nog een paar keer naar voren geweest om te komen voelen en meer uitleg te krijgen. en met mij waren er nog een paar bezoekers die het fijn vonden om van dichtbij te komen kijken. Wat ik persoonlijk dan weer erg fijn vind omdat ik dan niet het gevoel heb dat ik een uitzondering ben in de groep.
Ook werden er steeds meer materialen doorgegeven aan de groep. Want uiteindelijk vindt iedereen het leuk om dingen in handen te krijgen en te kunnen voelen.
De draaischijven die in de grotere kasten gaan zijn een soort van flexibele lp’s, maar veel groter. En de muziek die er op staat voelt als braille punten. Hoe grappig is dat. Wat wij gebruiken om te lezen werd ook gebruikt om de muziek mee te maken. Of eigenlijk (als ik het goed heb onthouden) staan de braille puntjes op de achterzijde. Op de voorzijde zijn een soort gleufjes waar het mechanisme van de muziekkast achterblijft hangen en de klanken ontstaan. Sorry, het was heel erg interessant maar mijn kennis over dit soort mechaniek is minimaal. Maar als je er meer van wilt weten kan ik zeker aan raden om een keer heen te gaan.
Claire had op het einde van de presentatie wel haar vraagtekens. Te veel harde geluiden door elkaar en teveel verschillende melodietjes. Niet haar ding zullen we maar zeggen.
Na deze presentatie die uiteindelijk bijna anderhalf uur heeft geduurd hebben we nog even kort in de andere zaaltjes gekeken. Helaas zat hier zo ongeveer alles achter glas en mocht je hier niets meer aanraken.
Zo was er een ruimte waar kanten mutsjes en hoofddeksels van de dames te zien waren. Ook hier kwam een medewerker een verhaal vertellen maar deze hebben wij overgeslagen. Er was een oude boerderij ruimte waar je op een touchscreen de verschillende materialen en gereedschappen kon aanklikken om te lezen wat het was. Erg leuk voor kinderen en handig als je dan iemand bij hebt die gewoon kan zien en kan voorlezen. Verder waren er nog een klaslokaaltje van vroeger en een kleine expositie ruimte.
In hal was nog een hoekje met een oud kruidenierswinkeltje waar je onder andere heerlijke kaneelstokken en nougat kunt kopen.
Ik vond het een heerlijk middagje uit en leuk om eens meer te horen over een onderwerp waar ik me eigenlijk nooit in verdiep. Mijn opa die een muziekfan was zou het geweldig hebben gevonden. En mooi dat de fijne herinneringen aan hem dan weer boven komen.
Soms vragen mensen mij wat moet jij nu in een museum, je ziet toch niets? Nou precies om dit soort herinneringen levend te houden. Om geraakt te worden en meer te leren over onderwerpen waar je je normaal nooit mee bezig houdt. Want waarom ga jij met jouw goedziende ogen naar een museum? Toch niet alleen maar om rond te kijken? Maar om geraakt te worden, nieuwe dingen te leren en je te laten verrassen. Daar zit dan toch geen verschil tussen? Alleen dat ik wat extra uitleg nodig heb om het tot me te nemen. Misschien kun je een volgende keer als je in een museum bent je ogen dicht doen. Of door je wimpers kijken. Wat doet de kunst dan met je? Hoe raakt het je? Hoe laat je het binnenkomen?
Doordat het kijk en luister museum zo kleinschalig is, is het voor mij qua energie belasting ideaal. Maar moet je van ver reizen kijk dan of je het kan combineren met nog een andere activiteit in de omgeving. En ik realiseer me heel goed dat de ervaring voor mij zo ontzettend positief heeft uitgepakt door de manier waarop onze gids mij meenam in haar verhaal. Liet voelen en zich totaal niet liet opjagen om binnen de tijd te blijven. Haar enthousiasme en humor maakte dat helemaal compleet. Dank je wel daarvoor.
