Sterrenwacht Sonnenborgh
Het heelal binnen handbereik
door Francis Ter Horst – Lotterman
Zondagochtend en samen met mijn man op weg naar Utrecht voor de aangepaste rondleiding voor blinden en slechtzienden bij Museum en Sterrenwacht Sonnenborgh. Ben erg benieuwd wat ik kan verwachten. Het heelal en de ruimte is als je kunt zien al zoiets ongrijpbaars. Hoe gaan ze dat voor mij dan duidelijk maken? En eerlijk mijn kennis over sterren en planeten is zeg maar basisschool leeftijd.
Als we aankomen zijn we wat vroeg dus lopen nog een rondje door het park maar wat we denken dat de deur is blijft dicht. Gelukkig heeft mijn man een paar goede ogen en ziet hij een bel. Al snel gaat de deur voor ons open. Het blijkt dat het museum nu nog gesloten is en speciaal voor deze rondleiding open is. Wat ik heel fijn vind. Dat betekent rust in het museum en niet overal geluiden om mij heen waardoor luisteren naar de gids veel energie kost.
Uiteindelijk blijkt er naast ons nog een doofblinde dame met haar tolk te zijn. Omdat er ook twee gidsen zijn besluiten zij om ons op te splitsen. Wauw, een privétour met gids Marjolein. Een super fijn begin.
Als eerste gaan we naar de collegezaal. Hier is een foto voorstelling. Fijn voor mijn man maar voor mij niet zichtbaar. Dankzij Marjolein haar enthousiasme, kennis en duidelijke vertellen heb ik geen moment het gevoel gehad dat ik ook maar iets miste van wat er te zien was. Daarnaast waren er voelmodellen bij alles wat er te sprake kwam. Voor mij maakte dit zoveel duidelijk. En als ik het even niet kon volgen werd er in alle rust nog eens uitgelegd hoe ik het kon voelen en wat het inhield. Zo kon ik op een model van de zon voelen hoe er daar zonnevlekken zijn. En met het model van de verschillende planeten was te voelen hoe groot ze zijn in verhouding tot elkaar. Wat is onze aarde dan maar een klein spelden prikje in het grote geheel. Dankzij Marjolein is onze basiskennis flink gegroeid.
De volgende stop was bij een meteoriet die ooit gevonden is. Bijzonder dat je deze ook kunt aanraken. Ook was er een model waarop nog beter te voelen is hoe het werkt. Zeker in combinatie met de uitleg van Marjolein.
Had ik in de collegezaal al de verhoudingen van grootte kunnen voelen, dat geeft een onredelijk beeld van de afstand tussen de planeten. En ook daar hebben ze weer een briljante oplossing voor bedacht om het duidelijker te maken. Op een klosje met draad zitten alle planeten (nu allemaal ongeveer dezelfde grote) door de klos langzaam af te rollen kun je voelen hoe de afstand in verhouding tussen de planeten is. En tja gelukkig hadden we een grote zaal tot onze beschikking.
Ook een bezoek aan de bibliotheek mocht natuurlijk niet ontbreken. Zo jammer dat ik de boeken niet meer kan inzien maar het moet erg indrukwekkend zijn. Hier mocht ik naar geluiden luisteren. Erg mooi om te horen dat dit ontwikkeld is door een sterrenkundige die blind werd en naar manieren is gaan zoeken om toch beeld te krijgen van wat er op ruimtefoto’s te zien is. Samen met haar vriendin die bij Nasa werkte hebben ze iets unieks neergezet. Hier heb je ook echt wel de uitleg van de gids nodig om het te begrijpen. Wij deden eerst het geluid luisteren en daarna uitleg van Marjolein en dan een keer luisteren. Zo mooi dat je het dan anders hoort en snapt wat je hoort. Mijn man kon op de iPad met de beelden meekijken wat het voor hem ook visueel duidelijk maakte. Hierdoor kon hij ook aangeven dat hij de geluiden en beelden een logisch geheel vond. Ook waren hier weer voelmodellen beschikbaar om de dingen nog iets duidelijker te maken.
Ik ben dan diep onder de indruk, iemand die haar geliefde werk moest los laten omdat ze haar zicht verliest. Maar dan toch de kracht en de weg vindt om hier op een andere manier vorm aan te geven. Dat soort verhalen raken me. Ook omdat het raakvlakken heeft met mijn eigen verhaal.
Tenslotte gingen me nog naar de telescoop toe. Hiervoor moet je een best lastig draaitrapje op. Dankzij de rust en duidelijk uitleg van de trap en leuningen door Marjolein voelde het helemaal veilig om naar boven te lopen. Geweldig om te horen hoe het dak opendraait. En dan het voelen van de katrollen om de luiken te openen in het dak. Zo knap dat het lang geleden mensen al is gelukt om dit te bedenken.
En wat is zo een telescoop groot. Natuurlijk kon ik hem niet helemaal voelen want daar ben ik gewoon niet groot genoeg voor. En doordat het een mooie onbewolkte dag was konden we ook nog de weerspiegeling van de zon zien op het scherm van de telescoop. Nou ja mijn man! Ik kon wel de warmte voelen die daarbij ook aanwezig is.
Als afsluiting gingen we nog naar een tweede telescoop in een andere ruimte. Daarvoor moesten we door de meridiaan kamer lopen en Marjolein kon het niet laten om toch ook hier wat over te vertellen. Heerlijk als een gids zo veel kennis en passie heeft tijdens een rondleiding.
Bij de tweede telescoop konden we door de lens heen naar de zon kijken. Voor mij een groot rood vlak maar voor mijn man waren ook de zonnevlekken nu duidelijk zichtbaar.
Wat hebben we alle twee genoten van deze bijzondere ochtend. Het was echt een gelijkwaardig uitje voor ons samen. Mijn man heeft geen moment het gevoel gehad dat hij iets moest uitleggen of me moest helpen met drempeltjes, opstapjes en noem maar op. En dit is volledig te danken aan de rust van Marjolein. Hoe zij mij wist te begeleiden door de ruimtes zonder mij het gevoel te geven dat ik hulp nodig had. Het ging allemaal zo natuurlijk. En dat mag ook wel eens gezegd worden. Grote complimenten dus voor het team bij Sonneborgh hoe zij het omarmt hebben om mensen met een visuele beperking een mooie ervaring te geven.
Neem een kijkje op hun site om te zien wanneer de volgende rondleiding is. Wat mij betreft een aanrader.