Wereldmuseum
Audiotour toepassingen
Klant: Wereldmuseum
Opdracht: In 2024 werden we benaderd door het Wereldmuseum om een klein onderzoek te doen. Zij maken op de verschillende locaties gebruik van dezelfde tour app, maar gebruiken die op een andere manier.
De vraag die zij ons stelde was: “Nu willen we weten hoe gebruikers met visuele en auditieve beperking op beide locaties deze online omgeving ervaren. Zo weten we of we deze online omgeving willen blijven gebruiken, maar bijvoorbeeld anders moeten invullen, of dat we beter op een andere manier teksten kunnen delen of tours in tentoonstellingen kunnen uitzetten.”
En zo reisde we op twee verschillende dagen naar het Wereldmuseum Rotterdam en Wereldmuseum Amsterdam om beide tours met een groep ervaringsdeskundigen te beleven. Ervaringsdeskundige Gracia Tham schreef er een mooi verslag over.
Samen met Elvera van Leeuwen en 2 andere slechtzienden, Karin en Nathalie ben ik begin september op testbezoek geweest in het Wereldmuseum in zowel Rotterdam als Amsterdam. In beide musea is er een tentoonstelling over het koloniaal verleden van Nederland. In Rotterdam ging het over het koloniaal verleden van de stad en hoe deze nog doorwerkt in het Rotterdam van vandaag. In Amsterdam ging het over het verhaal van het kolonialisme, bekeken uit meerder perspectieven. Die van de kolonisator en die van de inheemse bevolking of de tot slaafgemaakten.
In Rotterdam was de tentoonstelling nog niet specifiek toegankelijk gemaakt voor blinden of slechtzienden. Hier testten we de de tour app met de uitgesproken teksten in de tentoonstelling: is de app gebruikersvriendelijk en geeft deze een goed beeld van de tentoonstelling?
In Amsterdam is er een speciale audiotour en kun je een speciale rondleiding volgen. Hier was het een test of de al ontwikkelde audiotour de toegankelijkheid voldoende waarborgt of dat er nog verbeter- en/ of aandachtspunten waren. Onze feedback was zeer welkom, dus we wachten af op de verdere ontwikkelingen!

Over de tentoonstelling in Rotterdam kan ik kort zijn: Zeer interessant en heel veel te zien, te horen en te ervaren, maar nog niet toegankelijk genoeg. Eerlijk gezegd raakte ik best gefrustreerd dat ik onvoldoende kon meekrijgen van de tentoonstelling. De zaal was heel donker, er waren heel veel objecten in een kleine ruimte, de app werkte niet fijn en de teksten waren puur de platte teksten die ook te lezen waren in de zaal en de diverse vitrines. Gelukkig waren er ook een aantal bankjes waar je verhalen kon horen van Rotterdammers rond de diverse thema’s, bijvoorbeeld over het slavenmonument en de invloed van talen uit de voormalige koloniën op de staattaal nu. Erg leuk vond ik ook het hoekje met kopieën van het kinderboek “Op de rug van Bigi Kayman:, waar meerder generaties met elkaar over slavernij in gesprek kunnen gaan. Bigi Kayman is een Surinaams liedje dat veel kinderen op school leren. In ieder geval beter dan het liedje dat ik als kind leerde. Dat heette Faya Sitong en bleek dus een liedje te zijn over de vurige pijn van het brandmerken van de tot slaaf gemaakten (Faya Sitong betekent letterlijk brandende steen). Dat zongen we vrolijk uit volle borst, nu echt niet meer voor te stellen!
Het museum in Rotterdam weet ook dat er nog veel werk aan de winkel is wat betreft hun toegankelijkheid ze wilden juist graag vooraf een test om de input mee te nemen in de verdere ontwikkeling , dit keer specifiek gericht aan de audiotour op hun app.
In Amsterdam zijn ze al veel verder en dat was goed te merken.
Emilio, die de speciale rondleiding geeft, verwelkomde ons met een geurbeleving ter illustratie van het koloniale verleden dat nog steeds springlevend is. Hij gaf ons stoffen zakjes met daarin de specerijen kaneel, nootmuskaat en kruidnagel om te ruiken en te voelen. En hij vertelde vol persoonlijke betrokkenheid over de zwarte bladzijden in het verhaal van het kolonialisme, die in de tentoonstelling belicht worden. Een mooi gesprek met elkaar over niet willen polariseren, maar samen verantwoordelijkheid nemen voor de toekomst waar ieder, waar hij of zij ook vandaan komt, gelijkwaardig samen kan leven.
De audiotour geeft naast de hoofdtekst bij elk thema in de zalen ook informatie over hoe de tentoonstelling fysiek is opgebouwd, hoe de ruimtes eruit zien en verdeeld zijn, en wat er te zien, te horen, te voelen of te ruiken is. Dat geeft een goed beeld, overzicht en je voelt je welkom om te objecten nader te bekijken of een beeld te krijgen door de audio-beschrijvingen en andere zintuiglijke mogelijkheden die gegeven worden. Je kunt echt merken dat het museum goed nagedacht heeft hoe zij deze tentoonstelling ook voor mensen met een visuele beperking toegankelijk kunnen maken. Maar het kan altijd beter en onze feedback en tips waren ook hier erg welkom.





De tentoonstelling zelf begint met een prachtige film waarin mensen gevraagd worden welke associatie zij hebben met het koloniale verleden. Zeer diverse mensen, met zeer diverse meningen. De toon is gezet en dat blijft ook de hele tentoonstelling doorklinken. Het is een tentoonstelling die niet alleen een verhaal wilt vertellen, maar je ook aan het denken wilt zetten en aansporen om met elkaar in gesprek te gaan over de schurende kanten uit het koloniaal verleden en de impact ervan op het heden en in de toekomst. Maar er is ook aandacht voor de producten die wereldwijd naar Nederland gekomen en volledig ingeburgerd zijn in de Nederlandse samenleving. Erg leuk was ook een kring van muziekinstrumenten die je ook kon beluisteren.
We hebben slechts de helft van de tentoonstelling kunnen bezoeken, maar waren allemaal zeer enthousiast en persoonlijk geraakt. Dus we gaan zeker een keer terug. En dan het liefst met een rondleiding, gegeven door Emilio!